Скляр Қазақстанның неліктен утиль алымнан бас тарта алмайтынын түсіндіріп берді

2025 жылғы 11 желтоқсанда Ақордада өткен шарадан кейін журналистердің сұрақтарына жауап берген ҚР Премьер-министрінің бірінші орынбасары Роман Скляр утиль алым автокөлік өндірушілері үшін қайтарылатын төлем екенін, бұл экологиялық заңнамада және ДСҰ нормаларында нақты бекітілгенін айтты.

Журналистердің айтуынша, автоөндірушілер кәдеге жарату төлемін төлеу механизмін толық түсінбейді, өйткені төлемдер "Жасыл Даму" бөліміне аударылады, содан кейін кері қайтарылады, бұл кәдеге жарату өндірушілерге қажет пе деген сұрақ туындатады. Сондай-ақ, БАҚ өкілдері үкіметтің бұл мәселеге қатысты ұстанымын да сұрады.

Роман Скляр бұл механизмді былай түсіндірді:

"Схема келесідей: өндіруші марш деп аталатын жиынтықты-автокөлікті бөлшектелген түрде әкелгенде, оны осында жинайды, дәнекерлейді, бояйды. Бұл компоненттерді әкелу кезінде ол "Жасыл Даму" компаниясына миллион теңге төлейді. Ол көлікті жинап, оны сатқан кезде оған миллион теңге қайтарылады. Кодексте бұл іс жүзінде қайтару болып табылады. Экологиялық кодексте қандай да бір себептермен "автоөндірушілерді ынталандыру"деп жазылған.Ал біздің машина жасау саласын қаралағысы келетіндер мұны "ынталандыру" емес, "субсидиялау" деп атайды. Бірақ бұл екеуі де емес – бұл жай ғана қайтарылатын төлем," – деді ол.

Скляр бұл талап экологиялық заңнамадан тікелей туындайтынын атап өтті.

"Яғни бұл қаражат уақытша машина жасаушы компаниялардың айналымынан шығып кетеді. Кейін біз есептеген кезде "Жасыл Даму" утиль алымнан қанша ақша жинады" дегенде, сол миллион теңге бірнеше рет айналып жүре беретіні байқалады. Келесі көлікті әкеледі – тағы да сол миллион барып-қайтады. Сөйтіп үлкен сандар шығады. Ал дайын импорттық көлікті сатып алған автосалон сол миллионды төлейді де, ол ақша "Жасыл Даму" қорында қалып қояды. Кейін көлікті сата береді," – деді бірінші вице-премьер.

Оның айтуынша, төлемді бірден есептен шығару механизмі тиімді болар еді, бірақ заң оған мүмкіндік бермейді.

"ДСҰ-ға кірген кезде біз кедендік бажды 30%-дан 15%-ға дейін төмендеттік. Оның орнына осы утильалым енгізілді. Бірақ ол экологиялық мақсаттарға жұмсалуы тиіс. Егер біз осы тікелей төлем нормасын алып тастасақ, бұл серіктестерімізге түсініксіз көрінуі мүмкін, тіпті біз нормаларды бұзып жатқандай әсер қалдырады," – деп қосты Скляр.

Бұған дейін Қазақстанда жүкті әйелдер үшін МӘМС қалай жұмыс істейтіндігін жазғанбыз.