Қазақстанға жеміс-жидек жеткізуде Қытай Өзбекстанды айқын түрде басып озды

2025 жылдың 9 айында Қытайдан Қазақстанға жеткізілетін көкөніс пен жеміс-жидек импорты 39%-ға өсіп, 181,7 млн долларға жетті. Мұндай серпін негізінен картоп пен жүзім импортының күрт артуымен байланысты, деп хабарлайды Zakon.kz.

2025 жылғы қаңтар–қыркүйек аралығында Қазақстанның жалпы жеміс-жидек импорты 3,2%-ға өсіп, 559,7 млн долларды құрады. Тонна жағынан өсім бұдан да жоғары – 1,2 млн тонна (+10,3%).

Басты жаңалық – импорттағы көшбасшы елдің ауысуы. Сауда және инвестиция саясаты жөніндегі сарапшы Ернар Серіктің айтуынша, Қытай алғаш рет Өзбекстанды құндық көлем бойынша басып озды:

• Қытай импорты 39%-ға өсіп, 181,7 млн доллар болды.
• Өзбекстаннан жеткізілім 12%-ға азайып, 128,6 млн долларға түсті.

Картоп пен жүзім статистиканы өзгертіп жіберді

Қытайдың күрт алға шығуына негізгі екі өнім себеп болды:

• Картоп – 2025 жылы алғаш рет жаппай импорт басталып, 33,4 млн долларға (136 мың тонна) жетті.
• Жүзім – Қытайдан келетін жүзім импорты екі еседен аса өсіп, 22,8 млн долларды (34,9 мың тонна) құрады.

Сонымен қатар цитрус жемістері, өрік, қызанақ импорты көбейген, ал сәбізді жеткізу жаңадан басталды.

Экономист атап өткендей, Қазақстан іс жүзінде барлық түрдегі көкөніс пен жемісті импорттайды. Ең қымбат негізгі позициялар:

• банан – 49,5 млн доллар
• картоп – 46,3 млн доллар
• қызанақ – 42,7 млн доллар
• жүзім – 34,3 млн доллар
• пияз – 32,2 млн доллар
• алма – 32,1 млн доллар
• цитрус жемістері – 31,2 млн доллар
• шабдалы – 26,6 млн доллар

Қытай мен Ресей – жалпы саудадағы басты серіктестер

Тағы бір маңызды дерек: Қытайдың үлесі Қазақстанның жалпы сыртқы саудасында да өсіп отыр. 2025 жылдың 9 айында ел импорты 45,9 млрд долларды құрады (+4,5% жылдық өсім).

Негізгі импорттаушылар:

• Қытай – 29,5%
• Ресей – 29,1%
• Одан кейін Германия (4,5%), АҚШ және Оңтүстік Корея (әрқайсысы 3,6%).

Аймақтық бөліністе Ресей 20 өңірдің 13-інде негізгі жеткізуші болса, Қытай қалған 7 өңірде бірінші орында. Сонымен қатар елге келетін барлық импорттың 43%-ы Алматы арқылы, тағы 15%-ы Астана арқылы өтеді.

Сурет: Zakon.kz

Бұған дейін алтынның құны тағы көтерілгенін жазғанбыз.