Қазақстандағы алтын резервтерінің өсуі экономикаға қалай әсер етеді

Қазақстанның халықаралық резервтері 2025 жылғы қаңтарда өткен жылдың қыркүйегінен бастап алғаш рет 103,5 млрд АҚШ долларына жетіп, өсім көрсетті, деп хабарлайды Zakon.kz.

Мұндай өсу тек алтын-валюта резервтерінің (ЗВР) ұлғаюының арқасында мүмкін болды, ал еркін айырбасталатын валютадағы (ЕАВ) активтер төмендеуді жалғастырды. Бұл динамиканың артында не тұр және Қазақстанның Ұлттық Банкі жаңа экономикалық сын-қатерлерге қалай бейімделеді?

ҚРҰБ мәліметтері бойынша, таза алтын-валюта резервтері қаңтарда 45,0 миллиард долларға дейін өсті, бұл 2024 жылғы желтоқсанмен салыстырғанда 1,4 миллиард долларға артық. Бұл өсімге негізгі үлес бір айда 8,36%-ға – 25,8 миллиард долларға дейін өскен монетарлық алтын болды.

Бұл ретте ЕАВ-тағы активтер 2,9%-ға немесе 646 млн долларға қысқарды. Бұл төмендеу Ұлттық Банктің эмиссияны бейнелеу операцияларын алғаш рет жүргізгеніне байланысты: алтынды сатып алу үшін 465 миллион долларға тиісті ЕАВ көлемі сатылды. Осылайша, Қазақстан өз резервтерінің алтын құрамдас бөлігін ұлғайтуды жалғастыруда, бұл валюталық тәуекелдерден және жаһандық экономикалық тұрақсыздықтан қорғау үшін стратегиялық қадам болуы мүмкін.

Сурет: nationalbank.kz

Резервтер динамикасы: жыл қорытындысы

2024 жылғы ақпаннан бастап "Ұлттық қор – балалар" бағдарламасы бойынша міндеттемелерді шегергенде ескерілетін Қазақстан Ұлттық қорының активтері қаңтарда 0,5%-ға төмендеп, 58,5 млрд долларды құрады.

2024 жылғы қаңтар мен 2025 жылғы қаңтар аралығындағы кезеңде Қазақстанның халықаралық резервтері көп бағытты динамиканы көрсетті:

• таза алтын көлемі 29,8%-ға өсті (+10,3 миллиард доллар);
• Ұлттық қордың активтері 1,7%-ға қысқарды (-982 млн доллар);
• таза халықаралық резервтер жалпы 9,9%-ға (+9,3 млрд доллар) өсті.

Ақылға қонымды тепе-теңдік маңызды

Шикізат және қаржы нарықтары жөніндегі талдаушы Әлішер Иманбековтің айтуынша, оңғы жылдары Қазақстан Ұлттық Банкінің алтын қоры өсуі сыртқы резервтердің өсуінің негізгі көзі болып табылады, әсіресе монетарлық алтынға қатысты.

"Алтын қорларын ұлғайту – бұл жаһандық тұрақсыздық жағдайында, әсіресе доллар мен Еуро позицияларының әлсіреуі жағдайында ақылға қонымды қадам. Алайда, Қазақстанға бұл стратегияны асыра алмау маңызды, өйткені алтынға шамадан тыс шоғырлану қысқа мерзімді перспективада резервтердің өтімділігін шектеуі мүмкін". Әлішер Иманбеков

Басқаша айтқанда, алтын қорын құру жаһандық тұрақсыздық жағдайында тиімді болуы мүмкін, бірақ мұқият тепе-теңдікті қажет етеді.