Утилизациялық алым жойылса – көлік қымбаттайды. ИИДМ көнбей отыр

Әлеуметтік желілерде Қазақстандағы утилизациялық алымның көзін құртуды талап еткен ұсыныстар жүр. Бұған көнгісі келмейтін ҚР ИИДМ "қазақстандық қоғамның пікірімен тағы да қулық-әрекеттер жасауға тырысып жатыр" дейді, деп хабарлайды zakon.kz ИИДМ ресми сайтына сілтеме жасап.

Әлеуметтік желілердегі жекелеген "сарапшыларға" ҚР ИИДМ-нің ресми жауабы мынау:

Кәдеге жарату алымының мақсаты – экологиялық. Кәдеге жарату алымын енгізу елімізде көп жинақталған моральдық және техникалық ескірген жабдықтарды өңдеуді ұйымдастыруға бағытталған. Бұл танылған халықаралық тәжірибе. Кәдеге жарату алымы Еуроодақтың барлық елдерінде, АҚШ-та, әлемнің көптеген басқа елдерінде, ЕАЭО аумағында қолданылады.

Автокөлік құралдары мен олардың компоненттерін кәдеге жарату үшін инфрақұрылым құру бойынша жұмыс жүргізілді. Толық циклді көлікті қайта өңдеу зауыты іске қосылды. Қалдықтарды жинау және қайта өңдеу секторын ынталандыру жүргізіліп жатыр. Қазақстанда қалдықтарды қайта өңдеу саласының дамуы байқалады. Кәдеге жарату алымы енгізілген сәттен бастап 2016 жылы пайдаланудан шыққан 156 764 автомобиль кәдеге жаратуға тапсырылды.

Кәдеге жарату алымы енгізілгеннен бері автокөлік әкелудің қысқаруына қатысты ҚР ИИДМ түсіндіруі:

ҚР ҰЭМ Статистика комитетінің деректері бойынша 2016 жылдың 11 айында 25 мың автомобиль импортталып, Қазақстанда 10,1 мың автомобиль өндірілген. 2020 жылдың 11 айында 36 мыңға жуық автомобиль импортталды. Қазақстанда 70 мың автомобиль өндірілді. Бес жыл ішінде отандық өндіріс 7 есе өсті.

Кәдеге жарату алымы енгізілгеннен кейін автокөлік бағасының арзандауына қатысты ҚР ИИДМ түсіндіруі:

Экологиялық кодекс нормаларының арқасында автомобильдер мен ауыл шаруашылығы техникасының отандық өндірушілері өндірілетін автомобильдер мен ауыл шаруашылығы техникасының құнына кәдеге жарату алымын ҚОСПАЙДЫ. Мемлекет бұл шығындарды өзіне алады. Бұл елдегі техниканың жаңаруына және өндірістің дамуына серпін береді. Отандық өндіріс техникасын сатып алатын қазақстандықтар отандық техниканы сатып алу кезінде одан әрі кәдеге жаратуға қосымша шығыстар көтермейді. Қалғанын көтереді.

Егер Экологиялық кодекстің осы нормалары қолданылуын тоқтатса, техниканың бағасы өседі. Бұл халық үшін қиын болады, өйткені бүгінде Қазақстанда сатылған автомобильдердің 72% және ауыл шаруашылығы техникасының 89% отандық өнім. Сондықтан еліміздің Үкіметі мен Парламенті жоюды қолдамады.

Кабель-өткізгіш өнімдері үшін кәдеге жарату алымының болуына қатысты ҚР ИИДМ түсіндіру:

Кабель-өткізгіш өнімдеріне қалдықтарды өңдеу жұмысы енгізілген жоқ. Ол жол-құрылыс коммуналдық техникасына, мототехникаға және ауыл шаруашылығы техникасына (дөңгелекті тракторлар мен комбайндардан басқа) қолданылмайды.

Қазақстандық машина жасаушылар үшін жеңілдіктер бойынша "эксклюзивті жағдайлар" жасауға және машина жасаудың жалған жобаларын жасауға қатысты ҚР ИИДМ түсіндіруі:

ҚР Кәсіпкерлік кодексіне сәйкес, кез келген инвестициялық жоба мемлекеттік қолдау шараларын алуға үміткер болуға құқылы. Машина жасау кәсіпорындарында ерекше жағдайлар жоқ. Бүгінгі таңда 150-ге жуық кәсіпорын түрлі салаларда арнайы инвестициялық келісімшарттар жасады.

Керісінше, автомобиль, ауылшаруашылық техникаларын және олардың компоненттерін өндірушілер осындай келісім-шартпен бірге өнеркәсіптік құрастыру туралы келісімге қол қояды. Бұл машина жасаушыларға өндірісті оқшаулау және дамыту үшін Үкімет алдында өзара міндеттемелер жүктейді. Келісім орындалмаған жағдайда кәсіпорындар жеңілдіктерден айырылады және алынған барлық мемлекеттік преференцияларды қайтаруға міндетті. Мұны "Азия Авто" АҚ және "Iveco Қазақстан" АҚ-мен келісімді бұзу фактілері дәлелдейді.

Сондай-ақ, отандық өндірушілер үшін жеңілдіктер туралы ақпарат дұрыс таратылмаған. Оларды екінші деңгейлі банктер мен лизингтік компаниялар арқылы отандық техниканы сатып алатын сатып алушылар ғана пайдаланады.

Отандық машина жасауды дамыту туралы:

Үкімет отандық автоөнеркәсіпті қолдайды, өйткені жаңа жоғары технологиялық өндірістерді енгізу жаңа жұмыс орындарын құрып қана қоймай, қазақстандық кадрлардың құзыретін арттырады. Олардың болашақ индустриялық серпіліс үшін тәжірибе мен кәсібилікті жинақтауына ықпал етеді. Себебі, машина жасаудағы әрбір жаңа жұмыс орны ілеспе салаларда 5 жұмыс орнының ашылуына алып келеді. Себебі, қаражат Қазақстаннан басқа жақа кетпейді, керісінше елімізде жұмсалып қоғамға пайда әкеледі. Дәл сол себепті Үкімет елге инновациялық технологиялар мен қаражатын әкелетін инвесторларға қолайлы жағдай жасайды.

Тек соңғы жылдың өзінде автомобильдер, ауыл шаруашылығы техникасын, олардың компоненттерін өндіру үшін елімізге 294,5 млрд теңге шетелдік инвестициялар тартылды.

Бүкіл әлем үшін күрделі 2020 жылы Қазақстанда Bühler, РОСТСЕЛЬМАШ, ПТЗ, LOVOL, HYUNDAI, CHEVROLET, KAMAZ, YUTONG сияқты трансұлттық брендтердің машина жасау саласындағы бірлескен кәсіпорындары мен өндірістік желілері ұйымдастырылды. CLAAS, САЅЕ NEW HOLLAND, PÖTTINGER, RENAULT техникалар өндірісін жолға қою бойынша жұмыстар жүргізіліп жатыр.

Бұл факт қазақстандық өткізу нарығының сыйымдылығы туралы ғана емес, сонымен қатар біздің кадрлардың деңгейі және шетелдік кәсіпкерлердің Қазақстанда көріп отырған перспективалары туралы да айтады.

Неліктен отандық өндірушілерге шабуыл жасалады? ҚР ИИДМ түсіндіруі:

Отандық өндірушілерге шабуыл соңғы 5 жыл ішінде күшейе түсті. Себебі қазақстандық машина жасауды дамыту жаһандық нарықта бәсекелестік туғызады және белгілі бір топтарға табыстарының айтарлықтай төмендеуімен қауіп төндіреді.

ҚР ИИДМ қоғам мен БАҚ-тан арандатушылыққа бой алдырмауды және шындыққа сәйкес келмейтін ақпаратты таратпауды сұрайды.